دوره رمان و کتاب‌های زرد گذشته است
تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۱۶۳۹۳
به گزارش قدس آنلاین، کتاب‌فروشی خوارزمی یکی از قدیمی‌های میدان انقلاب و پاتوقی برای دوستداران کتاب است. حتی اگر به ویترین‌های این کتاب‌فروشی توجه کنید، متوجه کتاب‌های خوب روز خواهیدشد. سال‌ها است که ویترین‌های کتاب‌فروشی خوارزمی نقشه راه کتابخوانی را به مخاطبانش نشان می‌دهد.
در این کتاب‌فروشی کتاب‌فروشان نسل قدیم مشغول به فعالیت هستند، یعنی افرادی که کتاب را می‌شناسند و می‌توانند به مخاطب‌ها برای خرید کتاب مشاوره بدهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کتاب‌فروش‌ها درآمد خوبی ندارند و ساعات کار زیادی باید به فعالیت مشغول باشند، چرا کتاب‌فروشی را به عنوان شغل خود انتخاب کردید؟
از سال ۷۸ در حوزه کتاب فعالیت می‌کنم، از ابتدا در انبار انتشارات زیر نظر مجید طالقانی (مدیر انتشارات و کتاب‌فروشی خوارزمی) و بعد از آن، حدود ۶ سال در انتشارات آگاه کار کردم. بعد از وقفه یک یا دو ساله، ۱۳ سال است که در فروشگاه خوارزمی فعالیت می‌کنم و دلیل اینکه در کار کتاب ماندم، این بود که در طول این سال‌ها برای من روشنگری ایجاد شد. تا جایی که شاید در شغل‌های دیگر درآمد بالاتری داشته‌باشم، اما تاثیر کتاب و کتابخوانی در زندگی من باعث شد تا در این حوزه بمانم و ادامه‌بدهم. از شغلی که انتخاب کردم راضی هستم. اگر امکان دوباره برای انتخاب شغل داشتم، باز هم کتاب‌فروشی را انتخاب می‌کردم.
چطور می‌توانید سال‌های طولانی به این کار ادامه بدهید در حالی که همه از شرایط معیشتی آن ناراضی هستند؟
برخی از اقدامات در زندگی است که پایه و اساس ندارد. نمی‌توانید همه چیز را با پول مقایسه کنید، این مساله شاید برای بعضی از افراد مفهوم نداشته‌باشد اما برای ما که در این کار ماندیم معانی زیادی دارد. کمترین نتیجه کتاب و فعالیت در این حوزه در زندگی من تاثیر این مساله بود. پیش از اینکه به حوزه کتاب بیایم زندگی تاریکی داشتم و اتفاق‌هایی که در این حوزه افتاد باعث شد بتوانم رشد کنم. باید بدانیم که همه چیز مالی نیست، زیرا در نتیجه سال‌ها فعالیت دراین حوزه در زندگی‌ام تحولات روحی اتفاق افتاد. اینطور می‌توانم بگویم که با خواندن و باقی‌ماندن در حوزه کتاب این انگیزه برای من ایجاد شد تا دنیایی کنده شدم و به دنیای دیگر آمدم. این تاثیری بود که دنیای کتاب روی من گذاشت.
در ماه‌های اخیر شرایط کتابفروشیها به چه شکل است آیا توجه بیشتری به این حوزه شده‌است؟ چه کتاب‌هایی مخاطبان بیشتری دارد؟
از چند دیدگاه می‌توانیم به این موضوع نگاه کنیم، برخی از کتاب‌ها فصلی است، کافی است که در تلویزیون و رسانه‌های دیگر معرفی شوند، همه دنبال آن می‌روند. اما در سه سال اخیر چالش ذهن مردم اینگونه شده که دنبال کتاب‌های پرمفهوم در حوزه رمان، تاریخ و مسائل دیگر می‌روند. در دو سال اخیر شکل خرید کتاب تغییر کرده، پیش از این مردم رمان‌های فارسی را می‌خریدند و ژانرها شبیه به هم مورد توجه بود؛ اما در این روزها مردم کتاب‌های متنوع می‌خوانند؛ مردم کتاب فلسفه و رمان‌های ترجمه می‌خوانند.
کتاب‌های ترجمه از رمان، علوم، سیاسی و غیره برای مردم مهم است و بیشتر به دنبال ترجمه‌های با کیفیت می‌روند. برای آن‌ها مهم است که بدانند چه شخصی چه کتابی را ترجمه کرده است اینکه آیا آن فرد به زبان روسی تسلط یا به زبان انگلیسی اشراف دارد؟ شاید یک مترجم خوب باشد، اما نمی‌تواند کتاب‌های همه زبان‌ها را به خوبی ترجمه کند. در سال‌های اخیر هر کسی به دنبال مترجم خاص خود به کتاب‌فروشی می‌آید و مترجم‌ها را با هم مقایسه می‌کند خوانش کتاب مقداری تغییر کرده است.
نقش کتاب‌فروشان را در این تغییر برای انتخاب مردم چطور می‌بینید؟ زیرا در سال‌های اخیر شاهد تعطیلی تعداد زیادی از کتاب‌فروشی‌های محلی و جایگزینی فروشگاه‌های چند منظوره جای آن‌ها هستیم فروشگاه‌هایی که فروشنده مخاطب را نمی‌شناسد و نمی‌تواند مانند کتاب‌فروشی محلی به او مشاوره بدهد.
کتاب‌فروش در انتخاب کتاب توسط مخاطب خیلی تاثیر دارد، اما باید توجه داشت که یک کتاب‌فروش نمی‌تواند روی همه کتاب‌های یک فروشگاه تسلط داشته‌باشد؛ کتاب‌فروش نمی‌تواند رمان، فلسفه، تاریخ و همه حوزه‌ها را بخواند. حداقل این است که فروشنده در کتاب‌فروشی باید مقدمه کتاب‌ها را بخواند و به یکسری کتاب‌هایی که مخاطبان دنبال آن می‌روند، اشراف داشته‌باشد تا زمانی که مشتری می‌آید بتواند قفسه کتاب‌ها و آثار جدید و به روز را معرفی کند.
کتاب‌فروش باید با مخاطب همیاری کند و روی خوش داشته باشد، زیرا دراین روزها فروشگاه‌های زیادی تاسیس شده‌است، اما کسی به درباز نمی‌آید بلکه به روی باز می‌آید. این مثل را از قدیم گفتند که اگر روی باز داشته باشید، این رفتار شما در ذهن افراد می‌ماند و تاثیر زیادی دارد. اگر اطلاعات خوبی هم داشته‌باشید مزید بر علت می‌شود. ۹۰ درصد افرادی که از این کتاب‌فروشی خرید می‌کنند از فروشندگان آن بیشتر می‌دانند اما به روی باز می‌آیند. در هر صورت اطلاعات دادن به مشتری کمترین کاری است که فروشنده باید انجام دهد و تاثیر زیادی دارد.
پیش از این شرکت‌های پخش نقش آگاهی‌رسانی به فروشندگان کتاب را ایفا می‌کردند اما در این روزها فقط کار تجاری می‌کنند و معرفی کتاب را انجام نمی‌دهند، آیا ناشر بخشی از این کار را بر عهده گرفته‌است یا همه مسئولیت بر عهده کتاب‌فروش است؟
خیلی از سایت‌ها مانند نشر نو، خوارزمی، آگاه، مرکز، نی و نشر ثالث معرفی و خلاصه کتاب را در سایتشان بارگذاری می‌کنند. وقتی فرد آن معرفی را می‌خواند مشتاق می‌شود و کتاب را تهیه می‌کند. این در حالی است که فعالیت شرکت‌های پخش تا حدی از حالت فرهنگی خارج و به کسب درآمد تبدیل شده است.
ویترین و میزهای خوارزمی در انتخاب کتاب برای مردم خیلی مهم است؛ چطور انتخاب می‌کنید کدام کتاب را معرفی کنید؟
این هم تجربه ما است که می‌دانیم کدام کتاب به درد بازار و کتاب‌خوان‌ها می‌خورد. براساس سلیقه مشتری‌ها آن‌ها را تهیه می‌کنیم و می‌دانیم که آن‌ها از چه کتابی استقبال می‌کنند. ما هم بر اساس سلیقه مشتری این کار را می‌کنیم و این روند برای ما شناخته شده‌است.
در نتیجه سال‌ها فعالیت، برخی از کتاب‌ها و ترجمه‌ها را اصلا نمی‌گیریم اما کتاب‌های دیگری که مترجم و نویسنده را می‌شناسم می‌گیرم و پشت ویترین می‌گذارم و به روز هم می‌گذاریم و از آن استقبال می‌شود.
در سال‌های اخیر توجه زنان به کتابخوانی بیشتر شده، چند سال است که زنان بیشتر کتاب می‌خوانند حوزه مطالعه آن‌ها چیست؟
افزایش کتابخوانی زنان از سه یا چهار سال قبل شروع شده، نسل آینده برای خانم‌ها است. هر کاری کنید نمی‌توانید این حقیقت را کتمان کنید زیرا هسته اساسی جامعه را می‌سازند. از دوره رمان‌های زرد و کتاب‌های زرد روان‌شناسی گذر کردیم. سال‌هایی که همه شبیه به هم کتاب می‌خواندند برای مثال از زمانی که همه کتاب راز نوشته راندا برن را می‌خواندند، گذر کردیم.
در سال‌های اخیر از این کتاب‌ها استقبال نمی‌شود و مردم دنبال کتاب‌هایی می‌روند که برایشان انگیزه و مفهوم داشته‌باشد و در زندگی بتوانند آن را به کار ببرند. کتابی که در نتیجه مطالعه آن بتوانند چند موضوع را یاد بگیرند و به دیگران انتقال دهند. از سه یا چهار سال قبل این روند شروع شده و ادامه دارد و در ماه‌های اخیر توجه در کتاب‌های فلسفه و علوم سیاسی بیشتر شده است.
مشتری‌های خانم ما خیلی بیشتر از آقایان هستند نه اینکه آقایان کم باشند، آن‌ها هم پابه‌پای زنان می‌آیند چه بسا جایی آقایان به زنان کمک کنند و در بخشی از کتاب‌ها راهنمایی و مشاوره بدهند و جایی خانم‌ها راهنمایی می‌دهند و دیگران از گفته‌های آنان استقبال می‌کنند.
زن‌هایی که کتاب می‌خوانند در چه گروه سنی هستند آیا افرادی مجرد هستند یا زنان متاهل هم می‌توانند زمانی برای کتابخوانی داشته‌باشند؟ دانشجو هستند یا شاغل؟
همه جور آدمی برای خرید کتاب می‌آید. جوان میانسال و فرد مسن به کتاب‌فروشی می‌آید و از خرید مردم استقبال می‌شود. اینطور نیست که قشر خاصی کتاب بخرد. فضای خوبی در جامعه ایجاد شده‌است. دانستن، به افراد دیگر انتقال دادن و کمک کردن به افراد دیگر در جامعه نهادینه شده است. حتی گروه‌هایی را دیدم که سه نفری شریک شدند و یک کتاب را می‌خرند و به یکدیگر می‌رسانند و گاهی حتی نظرها و خلاصه کتاب‌هایی را که خواندند، می‌نویسند و به هم می‌گویند. شاید فروشگاه‌های دیگر چنین مسائلی را ندیده باشند، اما من به چشم خود دیدم که این فعالیت‌ها انجام می‌شود.
مردم نمی‌توانند کتاب بخرند، زیرا با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و اولویت خانواده‌ها مسائل اقتصادی و کسب نان خانواده است و نمی‌تواند در این وضعیت کتاب بخوانند. افراد قفسه‌ها را می‌گردند و کتاب‌های قیمت قدیم را می‌خرند و همچنین اولویت‌بندی می‌کنند و اگر سه کتاب مد نظر آن‌ها باشد، یکی را تهیه می‌کنند، شاید این افراد قبلا می‌توانستند هر سه کتاب را خریداری کنند.
شرایط کتاب‌فروشان از هر زمانی سخت‌تر است، آیا اقدامات حمایتی در حدی است که بتواند کتاب‌فروشان محلی را حفظ کند یا کتاب‌فروشی‌های محلی تک‌تک تعطیل خواهندشد؟
فقط کتاب‌فروشی‌های دانه درشت باقی می‌مانند، باقی کتابفروشیها باید برای بقای خود حمایت دریافت کنند. اگر این اتفاق نیفتد کم‌کم کتابفروشیها به پیتزافروشی تبدیل می‌شوند. هیچ راهی نمی‌دانم و نمی‌توانم در اینباره نظر بدهم. بهتر است که ناشران نظر دهند.
منبع: خبرگزاری ایرنامنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: سال های اخیر کتاب فروشی ها کتاب فروشان کتاب هایی کتاب فروش کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۱۶۳۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرحی بر قدیمی‌ترین فهرست‌نامه‌های کتابخانه آستان قدس رضوی/خدمتی به گذشته، امروز و آینده
وقتی درباره فهرست منابع یک کتابخانه صحبت می‌کنیم، بیشتر ما درک اندکی از موضوع صحبتمان در این باره داریم و تقریباً می‌دانیم فهرست یک کتابخانه، لیست منظمی از کتاب‌ها و سایر مدارک موجود در آن است و همان‌طور که فهرست یک کتاب نشان‌دهنده محتویات داخل آن است، فهرست کتابخانه نیز منابع موجود در آن را معرفی می‌کند. این فهرست منظم در گذشته شبیه سیاهه‌ای بوده که ممکن است ما از وسایل داخل یک مکان بنویسیم، اما در حال حاضر این فهرست شامل اطلاعات متعدد و متنوعی از قبیل نام نویسنده، عنوان، ویرایش، ناشر، تاریخ انتشار، مشخصات ظاهری، موضوع و محل بایگانی مدرک مورد نظر است. اطلاعاتی که سهولت دسترسی مراجعان به یک اثر را نه تنها با نام کتاب که به کمک سایر اطلاعات آن مانند نام نویسنده یا موضوع، ممکن می‌کند. همان‌طور که گفته شد، از گذشته‌های دور، گردانندگان کتابخانه‌ها یا صاحبان آن‌ها فهرست‌هایی از منابع موجود در آن‌ها تهیه می‌کرده‌اند. عملی که در کتابخانه‌های کشورهای اسلامی نیز انجام شده است. از فهرستهای گذشته مانند فهرست کتابخانه مأمون عباسی فقط نامی در متون آمده، اما اینکه این فهرست‌ها به چه شکل تهیه شده و یا شامل چه کتاب‌هایی بوده، مطلبی در اختیار پژوهشگران نیست.
کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا(ع)
ازجمله سیاهه‌هایی که باقی مانده، فهرست کتاب‌های کتابخانه آستان قدس رضوی است. کتابخانه آستان قدس رضوی یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام است که آثار آن از گذشته مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است. بر کسی پوشیده نیست که این کتابخانه به دلیل همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و موقوفات بسیار آن شکل گرفته و رشد کرده و به عظمت امروزش رسیده است. حضور همین کتب وقفی موجب شکل‌گیری فهرستهای متعدد از منابع این کتابخانه شده است. اهمیت این فهرست‌ها از این نظر است که می‌توان گفت آن‌هاتنها فهرستهای به‌جامانده از کتابخانه‌ها در ایران قدیم هستند. از کتابخانه‌های دوره صفویه فهرست‌هایی با این مشخصات فعلاً موجود نیست و از دوره قاجار نیز فقط چند فهرست داریم که قابل مقایسه با فهرستهای کتابخانه آستان قدس هستند. الهه محبوب در مقاله «فهرستهای کتابخانه آستان قدس رضوی از صفویه تا قاجار» فهرستهای موجود از کتابخانه آستان قدس را به چند دسته تقسیم کرده و به ذکر موارد مهم این فهرست‌ها در سه دوره زمانی صفویه، افشاریه و قاجار پرداخته است.
قدیمی‌ترین سیاهه کتاب‌های کتابخانه رضوی
براساس این گزارش، قدیمی‌ترین فهرست این مجموعه متعلق به سال‌های 1007 تا 1010 هجری قمری است. در این فهرست که با عنوان «تفسیر تحویل صاحب جمعان بیوتات روضه منوره...» آغاز شده، موجودی کتابخانه به تفکیک آمده است. نویسنده فهرست گویی بیشتر به خصوصیات ظاهری کتاب‌ها توجه کرده و آن‌ها را به صورت قرآن‌های جلددار، بدون جلد، کتب جلددار، کتب بدون جلد، تفاسیر، سی‌پاره‌ها و مصاحف و سایر کتب دسته‌بندی کرده است. این فهرست همچنین صورتی از اموال کتابخانه شامل رحل‌های موجود در حرم مطهر و کتابخانه و سی‌پاره‌دان‌ها را در خود دارد. در هر مورد، قطع، تعداد سطور، خصوصیات خطی، نوع ،و نوع تذهیب و همچنین نام واقف آمده است. گاهی شروط وقف کتاب نیز در فهرست ذکر شده است. کتابدار غیر از این اطلاعات به شرح امانت نیز پرداخته است. این نشان می‌دهد کتابدار با توجه به این فهرست، کتاب را به امانت و یا از مکان مربوط تحویل می‌گرفته: «قرآن وقفی مسماه زهراباجی مشروط بر آنکه در شرفیه مخصوص سلطان حیدرمیرزا در حرم تلاوت نمایند».
فهرستی از علوم کثیره موجود و مخزون
فهرست متعلق به دوره افشاریه سندی است در 28صفحه که کاتب آن به ذکر تعداد کتب و خصوصیات آن‌ها پرداخته است. در این فهرست نام کتب قرآن، فهرست خطوط ائمه(ع) و کتب وقفی و امانی و همچنین فهرست کتب وقفی شاه‌عباس با عنوان «بندگان سکندر نشان» آمده است. دیگر فهرست مشهور کتابخانه آستان قدس رضوی فهرستهای موجود در دوره قاجار است. برخی از این‌ها به دستور متولیان و به صورت کتابچه مستقل و یا همراه با سایر موجودی کل حرم (مثل فهرست دفتر عضدالملکی) تهیه شده و یا در کتب افرادی که از کتابخانه بازدید کرده‌اند به‌طور خلاصه (سفرنامه خانیکوف) و یا مفصل (مطلع‌الشمس) آمده‌اند. «مطلع‌الشمس» یکی از کتاب‌های نوشته شده توسط «محمدحسن اعتمادالسلطنه» ملقب به «صنیع‌الدوله» است. این کتاب در سه جلد نگاشته شده و موضوع آن، گزارش یکی از سفرهای ناصرالدین‌شاه قاجار به شهر مشهد است. اما جلد دوم این کتاب در این گزارش مورد توجه ماست که به مشهد و آستان مقدس علی بن موسی‌الرضا(ع) اختصاص دارد و در آن به مشهد، آثار و ابنیه حرم مطهر و کتیبه‌های آن و شرح حال بزرگان شهر می‌پردازد و در پایان، فهرست جامعی از کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در آن گردآوری شده است. این فهرست در زمان تولیت میرزا سعیدخان مؤتمن الملک به سال 1296ه.ق تنظیم شده است. اعتماد السلطنه در مقدمه فهرست، چگونگی یافتن فهرست را شرح داده: «درحین تألیف جلد ثانی کتاب مطلع‌الشمس، فهرست جمیع نسخه‌ای که فعلاً در کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا علیه الصلوةوالسلام از علوم کثیره موجود و مخزون است بدست آمده، اگر چه صورت آن فهرست چندان مصحح نبود ولی به قدر می‌شود منقح ساخته ثبت و الحاق آن پرداخته شد». البته نویسنده در این فهرست تنها نام و موضوع کتاب‌ها را آورده و ظاهراً آن را از روی فهرستهای کتابخانه یادداشت‌برداری کرده است.
خدمتی به گذشته، امروز و آینده
فهرستهای فوق نشان می‌دهد کتابخانه آستان قدس رضوی از همان آغاز شکل‌گیری دارای نظمی خاص در ساماندهی بوده و افرادی آشنا به امور نسخه‌شناسی بوده‌اند که این فهرست‌ها را تهیه می‌کرده‌اند. جز این، فهرست کتب می‌توانند ما را به جهان اندیشه‌ای مردمان در گذشته برسانند. درواقع فهرست‌نویسان تنها به مردمان دوره خود خدمت نمی‌کنند و به نوعی به آیندگان نیز سود می‌رسانند. اینکه در آن روزگاران چه کتبی نوشته می‌شده و مورد توجه علما و اندیشمندان بوده و مردمان نیز بیشتر چه کتبی را اهدا و وقف می‌کرده‌اند. دیگر نکته مهم در این فهرست‌ها شرح ویژگی جلدها و تذهیب و خط کتب است که می‌تواند در خصوص هنر مجلدسازی و تذهیب اطلاعاتی را در اختیارمان بگذارد. نام و جایگاه واقفان نیز چهره اجتماعی مردمان آن روزگار را ترسیم می‌کند.
آزاده خلیلی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»